سرطان سینه؛ از علائم تا تشخیص و درمان | راهنمای کامل آزمایش و غربالگری در شیراز

سرطان پستان زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های بافت پستان دچار جهش شده و تبدیل به سلول‌های سرطانی می‌شوند؛ این سلول‌ها تکثیر یافته و می‌توانند تومورهایی را تشکیل دهند که در صورت عدم کنترل، قابلیت گسترش (متاستاز) به سایر نواحی بدن را دارند. 
این بیماری معمولاً زنان بالای ۵۰ سال را مبتلا می‌کند، اما می‌تواند زنان جوان‌تر و حتی مردان را نیز درگیر سازد. بر اساس گزارش‌های جهانی، در سال ۲۰۲۰ بیش از ۲.۲۶ میلیون مورد جدید سرطان پستان تشخیص داده شده است که نشان‌دهنده شیوع بسیار بالا است. 
به‌دلیل اهمیت تشخیص زودهنگام، این بیماری همیشه در اولویت سیستم‌های سلامت جهانی است و آگاهی عمومی، غربالگری منظم و درمان پیشرفته جزو محورهای کلیدی محسوب می‌شوند.

انواع سرطان پستان در زنان

برای تعیین درمان مؤثر و پیش‌آگهی مناسب، تشخیص دقیق نوع سرطان و نیز وضعیت گیرنده‌های سلولی اهمیت بسیاری دارد. در ادامه، انواع رایج و کمتر رایج سرطان پستان و نیز زیرگروه‌های بیولوژیکی (بر اساس گیرنده‌ها) را مرور می‌کنیم.

شایع‌ترین انواع سرطان سینه در زنان 

•    کارسینوم داکتال مهاجم (Invasive Ductal Carcinoma – IDC): این نوع رایج‌ترین سرطان پستان است و در آن سلول‌های سرطانی ابتدا در مجاری شیر ایجاد می‌شوند و سپس به بافت اطراف پستان گسترش می‌یابند. 
•    کارسینوم لوبولار مهاجم (Invasive Lobular Carcinoma – ILC): دومین نوع شایع؛ در لوبول‌های تولیدکننده شیر آغاز می‌شود و به بافت اطراف سرایت می‌کند. شیوه رشد آن ممکن است به صورت خطوط‌ مستقیم باشد، که تشخیص آن را با ماموگرافی دشوارتر می‌کند.
•    کارسینوم داکتال درجا (Ductal Carcinoma in Situ – DCIS): یک نوع «مرحله صفر» یا غیرتهاجمی است؛ در مجاری آغاز می‌شود اما هنوز به خارج از آن گسترش نیافته است. 

انواع نادر و خاص سرطان سینه

•    سرطان پستان سه‌گانه منفی (Triple-Negative Breast Cancer – TNBC): نوعی تهاجمی که فاقد گیرنده‌های استروژن، پروژسترون و HER2 است. درمان‌های هورمونی در آن کاربرد ندارند.
•    سرطان پستان التهابی (Inflammatory Breast Cancer – IBC): نوع نادری که غالباً با علائم التهابی (قرمزی، تورم) شروع می‌شود و تومور بزرگ یا واضح اولیه ندارد. 
•    بیماری پاژه پستان (Paget’s disease of the breast): سرطان نادری که پوست نوک پستان و ناحیه اطراف آن را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و ممکن است شبیه التهابات پوستی یا راش باشد. 
•    کارسینوم لوبولار درجا (Lobular Carcinoma in Situ – LCIS): گرچه به طور سنتی سرطان تلقی نمی‌شود، اما اگر در لوبول‌ها سلول‌های غیرطبیعی یافت شوند، خطر ابتلا به سرطان مهاجم را افزایش می‌دهد. 

زیرگروه‌های بیولوژیکی سرطان پستان (گیرنده‌های هورمونی و HER2)

یکی از مهم‌ترین فاکتورها در برنامه‌ریزی درمان، وضعیت گیرنده‌های هورمونی و پروتئین HER2 در سلول‌های سرطانی است. اطلاعات زیر از منابع معتبر استخراج شده‌اند:
•    ER+ (گیرنده استروژن مثبت): وقتی سلول‌های سرطانی گیرنده استروژن دارند، هورمون درمانی می‌تواند مؤثر باشد.
•    PR+ (گیرنده پروژسترون مثبت): مثبت بودن این گیرنده معمولاً پیش‌آگهی بهتری را نشان می‌دهد.
•    HER2+ (گیرنده بیش از حد پروتئین HER2): حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از سرطان‌های پستان در این گروه هستند.
•    HR+ (هورمون¬گیرنده مثبت): وقتی هر دو ER و PR مثبت باشند.
•    HR- (هورمون ‌گیرنده منفی): زمانی که نه ER و نه PR وجود داشته باشند.
•    سه‌گانه مثبت (Triple-Positive): زمانی که ER+, PR+ و HER2+ همگی مثبت باشند.
•    سه‌گانه منفی (Triple-Negative): زمانی که هر سه منفی باشند؛ در این نوع، هورمون درمانی تأثیر ندارد.
درک وضعیت گیرنده‌ها به پزشکان این امکان را می‌دهد تا درمان‌های هدفمندتر و شخصی‌شده‌تر انتخاب کنند. 

آزمایش ژنتیک سرطان سینه (BRCA1 و BRCA2) در شیراز؛ تشخیص هوشمندانه پیش از بیماری

سرطان سینه یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در میان زنان است، اما تشخیص زودهنگام می‌تواند به درمان موفق و حفظ سلامتی کمک کند.
امروزه با پیشرفت دانش ژنتیک و روش‌های تصویربرداری، امکان تشخیص زودهنگام و بررسی احتمال ژنتیکی ابتلا به سرطان سینه فراهم شده است.

آزمایش ژنتیک سرطان سینه (BRCA1 و BRCA2)

آزمایش ژنتیک سرطان سینه بررسی دقیقی از DNA شماست تا مشخص شود آیا تغییراتی (جهش‌هایی) در ژن‌های BRCA1 و BRCA2 وجود دارد یا خیر.
وجود جهش در این ژن‌ها می‌تواند احتمال بروز سرطان سینه و تخمدان را افزایش دهد.

افرادی که توصیه می‌شود این آزمایش را انجام دهند:

•    کسانی که در خانواده‌شان سابقه‌ی سرطان سینه یا تخمدان دارند.
•    خانم‌هایی که یکی از بستگان نزدیکشان در سن زیر ۴۰ سال به سرطان سینه مبتلا شده است.
•    افرادی که خود به سرطان مبتلا بوده و قصد بررسی زمینه‌ی ژنتیکی دارند.

در آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر دانشبد، آزمایش‌های ژنتیکی BRCA1 و BRCA2 با استفاده از روش‌های مولکولی پیشرفته، تفسیر علمی و با حفظ کامل محرمانگی انجام می‌شود.

می‌خواهید از احتمال ژنتیکی ابتلا به سرطان سینه آگاه شوید؟

همین حالا برای آزمایش ژنتیک BRCA1 و BRCA2 در آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر دانشبد نوبت رزرو کنید.
📞 تماس: 07132117000

غربالگری سرطان سینه در شیراز؛ تشخیص زودهنگام، زندگی سالم‌تر

غربالگری سرطان سینه شامل مجموعه‌ای از آزمایش‌ها و روش‌های تصویربرداری است که برای تشخیص زودهنگام توده‌ها و تغییرات غیرطبیعی پستان انجام می‌شوند.
در مراحل اولیه، سرطان سینه معمولاً بدون علامت است و فقط با غربالگری منظم قابل شناسایی خواهد بود.
روش‌های اصلی غربالگری:
•    ماموگرافی: روش استاندارد برای تشخیص توده‌های کوچک در مراحل اولیه.
•    سونوگرافی پستان: به‌ویژه در خانم‌های جوان یا دارای بافت متراکم پستان.
•    نمونه‌برداری سوزنی (FNA یا Core Needle Biopsy): روشی دقیق برای بررسی سلول‌ها یا بافت‌های مشکوک.

نمونه‌برداری سوزنی از پستان (FNA) در شیراز | روش دقیق برای تشخیص سلولی

در صورتی که در ماموگرافی یا سونوگرافی تغییراتی مشکوک دیده شود، پزشک ممکن است نمونه‌برداری سوزنی از پستان (FNA) را توصیه کند.
در این روش که در آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر دانشبد انجام می‌شود، با استفاده از یک سوزن بسیار ظریف و تحت بی‌حسی موضعی، نمونه‌ای از سلول‌های ناحیه‌ی مشکوک برداشته می‌شود.
نمونه به‌صورت دقیق زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود تا مشخص گردد آیا سلول‌های غیرطبیعی یا سرطانی وجود دارند یا خیر.
مزایای نمونه‌برداری سوزنی (FNA):
•    بدون درد و نیاز به بستری
•    انجام سریع و سرپایی
•    دقت بالا در تشخیص ماهیت توده‌ها
•    بازیابی سریع پس از انجام
اگر در سونوگرافی یا ماموگرافی خود ناحیه‌ای مشکوک مشاهده کرده‌اید،
برای انجام نمونه‌برداری سوزنی از پستان (FNA) با کارشناسان پاتولوژی ما در تماس باشید.

📞 تماس با آزمایشگاه: 07132117000 

چرا آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر دانشبد؟
•    بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته مولکولی و تصویربرداری
•    تیم تخصصی پاتولوژی، ژنتیک
•    دقت بالا در نتایج 
•    محیطی امن، آرام و محرمانه برای بیماران

آگاهی از وضعیت ژنتیکی و انجام غربالگری منظم، کلید پیشگیری از سرطان سینه است.

با انجام آزمایش BRCA1 و BRCA2 و نمونه‌برداری سوزنی (FNA) در آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر دانشبد،
می‌توانید با آرامش خاطر، قدمی مؤثر در حفظ سلامتی خود بردارید.
📞 همین حالا با ما تماس بگیرید و از خدمات تخصصی ژنتیک و پاتولوژی بهره‌مند شوید.

علائم و نشانه‌های سرطان پستان که نباید نادیده بگیرید

تشخیص زودهنگام سرطان پستان ارتباط مستقیم با موفقیت درمان و پیش‌آگهی دارد؛ بنابراین، آگاهی از علائم و نشانه‌های هشدار دهنده اهمیت بسیار دارد. البته باید توجه داشت که برخی از این علائم ممکن است بلافاصله ظاهر نشوند یا به‌گونه‌ای نامشخص باشند.
علائم عمومی
برخی از رایج‌ترین علائم عبارتند از:
•    تغییر در اندازه، شکل یا خطوط پستان.
•    وجود یک توده، یا منطقه‌ای سفت شده در بافت پستان یا زیر بغل؛ ممکن است به کوچکی یک نخود باشد.
•    ضخیم شدن بافت یا منطقه‌ای نزدیک به پستان یا زیر بغل که با گذر زمان از بین نمی‌رود.
•    تغییر در ظاهر یا احساس پوست روی پستان یا نوک پستان؛ برای مثال پوست ممکن است چروکیده یا گود دار (مانند پوست پرتقال) شود.
•    تغییر رنگ پوست: در افراد با پوست روشن ممکن است قرمز یا صورتی شود؛ در افراد با پوست تیره ممکن است رنگ پوست متفاوت یا تیره‌تر شود.
•    ترشحات از نوک پستان: به‌ویژه ترشح خونی یا مایع شفاف.
•    تغییرات نوک پستان: فرو رفتگی نوک پستان، صاف شدن یا وارونگی نوک پستان.
•    پوسته‌پوسته شدن، ترک‌خوردگی یا لایه‌لایه شدن پوست روی پستان یا نوک آن.

علائم خاص نوع التهابی (IBC)

در نوع التهابی سرطان پستان، علائم ممکن است متفاوت باشند؛ از آنجا که این نوع معمولاً با توده مشخص شروع نمی‌شود، دانستن علائم زیر مهم است:
•    راش یا تغییر رنگ پوست پستان (اغلب بیش از یک‌سوم سطح پستان را فرا می‌گیرد) که ممکن است صورتی، قرمز یا بنفش شود.
•    تورم یا سفتی ناگهانی در یک پستان.
•    خارش، درد یا سوزش مداوم؛ احساس گرم‌تر بودن یک پستان نسبت به دیگری.
شناخت و پیگیری این علائم می‌تواند به تشخیص زودتر منجر شود و در نتیجه درمان مؤثرتری فراهم کند. 

علل و عوامل خطر سرطان سینه در زنان

علت دقیق بیشتر موارد سرطان پستان شناخته‌شده نیست، اما با پیشرفت تحقیقات، عوامل متعددی شناسایی شده‌اند که احتمال ابتلا را افزایش می‌دهند. برخی از این عوامل قابل کنترل‌اند و برخی غیرقابل کنترل‌اند. 

اندازه توده سرطان سینه چقدر است؟

اندازه توده در سرطان سینه بسیار متفاوت است و می‌تواند از یک توده‌ی کوچک چند میلی‌متری تا یک توده چند سانتی‌متری قابل لمس متغیر باشد.
🔹 اندازه‌های معمول توده‌های سرطانی:
•    کوچک‌تر از ۲ سانتی‌متر: اغلب در مراحل اولیه (مرحله ۱).
•    بین ۲ تا ۵ سانتی‌متر: معمولاً مرحله ۲ سرطان پستان.
•    بزرگ‌تر از ۵ سانتی‌متر: مرحله ۳ یا پیشرفته‌تر بیماری.
💡 نکته مهم:
بسیاری از توده‌های کوچک با ماموگرافی تشخیص داده می‌شوند پیش از آنکه با دست قابل لمس باشند. به همین دلیل غربالگری منظم نقش کلیدی در تشخیص زودهنگام دارد.

شکل توده سرطان سینه چگونه است؟

یکی از تفاوت‌های اصلی توده‌های خوش‌خیم و سرطانی، شکل و قوام (سفتی) آن‌هاست.
✅ ویژگی‌های معمول توده‌های سرطانی:
•    سفت و سخت هستند (برخلاف توده‌های نرم یا متحرک خوش‌خیم).
•    لبه‌های نامنظم یا دندانه‌دار دارند، نه صاف و گرد.
•    به بافت اطراف چسبیده‌اند و هنگام لمس به‌راحتی حرکت نمی‌کنند.
•    ممکن است دردناک نباشند، هرچند در برخی موارد درد نیز گزارش می‌شود.
•    در مراحل پیشرفته ممکن است پوست روی توده چروکیده یا فرورفته شود.
⚪ توده‌های خوش‌خیم معمولاً:
•    نرم‌تر هستند،
•    به‌راحتی زیر پوست حرکت می‌کنند،
•    و در طول سیکل قاعدگی ممکن است اندازه‌شان تغییر کند.

🚨 چه توده‌هایی احتمال سرطانی بودن دارند؟

وجود توده به‌خودی‌خود به معنی سرطان نیست، اما برخی ویژگی‌ها احتمال بدخیمی را افزایش می‌دهد:

🔹 توده‌هایی که در زنان بالای ۴۰ سال دیده می‌شوند یا همراه با تغییرات پوستی و نوک سینه هستند، باید حتماً توسط پزشک بررسی و بیوپسی شوند.

توده در سینه سمت چپ یا راست؛ کدام خطرناک‌تر است؟

از نظر علمی، توده در هر دو سینه می‌تواند سرطانی باشد.
اما آمار نشان داده است که در زنان، سرطان سینه سمت چپ کمی شایع‌تر از سمت راست است.
🔍 پژوهش‌های بین‌المللی نشان می‌دهند:
•    حدود ۵ تا ۱۰ درصد موارد بیشتر در سینه چپ دیده می‌شود.
•    دلیل احتمالی این تفاوت هنوز به‌طور کامل مشخص نیست، اما برخی فرضیه‌ها شامل تفاوت‌های آناتومیکی، هورمونی یا قرارگیری قلب در سمت چپ هستند.
 به یاد داشته باشید:
توده در هر دو سینه (چپ یا راست) نیاز به بررسی دقیق دارد. تفاوت سمت اهمیت زیادی ندارد؛ مهم تشخیص زودهنگام است.

چگونه بفهمم توده در سینه‌ام سرطانی است؟

تشخیص قطعی فقط با بررسی پزشکی و آزمایش‌های تصویربرداری یا بافتی امکان‌پذیر است.
پزشک معمولاً مراحل زیر را انجام می‌دهد:
1.    معاینه فیزیکی دقیق (لمس بافت سینه و زیر بغل)
2.    ماموگرافی یا سونوگرافی پستان
3.    MRI در موارد خاص
4.    بیوپسی (نمونه‌برداری) برای تشخیص نوع سلول‌ها
بدون انجام این آزمایش‌ها، هیچ توده‌ای را نمی‌توان با قطعیت سرطانی یا غیرسرطانی دانست.

نکات طلایی مراقبت و پیشگیری از سرطان سینه

•    معاینه ماهانه سینه (Breast Self-Exam) را از ۲۰ سالگی شروع کنید.
•    ماموگرافی منظم از ۴۰ سالگی به بعد طبق توصیه پزشک.
•    حفظ وزن سالم، تغذیه متعادل، فعالیت بدنی و پرهیز از سیگار و الکل.
در صورت مشاهده هر تغییر مشکوک (توده، تورم، ترشح، فرورفتگی پوست یا نوک سینه)، حتماً به متخصص پستان یا انکولوژیست مراجعه کنید.

عوامل خطر ژنتیکی و سابقه شخصی در سرطان پستان

•    افزایش سن: خطر ابتلا با افزایش سن بالا می‌رود؛ بسیاری از موارد در زنان بالای ۵۰ سال رخ می‌دهد. 
•    جنسیت: زنان بسیار بیشتر از مردان مبتلا می‌شوند. 
•    سابقه خانوادگی: داشتن یکی از بستگان نزدیک مبتلا به سرطان پستان، خطر را افزایش می‌دهد.
•    جهش‌های ژنتیکی ارثی (مثل ژن‌های BRCA1 و BRCA2): این جهش‌ها می‌توانند به‌طور چشمگیر خطر را بالا ببرند. 
•    بافت پستان متراکم: داشتن بافت پستان با چگالی زیاد خطر تشخیص دیرتر را دارد و ممکن است خطر ابتلا را نیز افزایش دهد. 
•    سابقه شخصی سرطان پستان در یکی از پستان‌ها؛ همچنین برخی شرایط پیش‌سرطانی.
•    تاریخچه زایمان : زایمان دیرهنگام یا هرگز باردار نشدن، شروع قاعدگی زود یا یائسگی دیر، همه از عوامل مرتبط‌اند.

عوامل خطر محیطی و سبک زندگی در سرطان سینه

•    چاقی: وزن بالا، به‌ویژه پس از یائسگی، با افزایش خطر ارتباط دارد. 
•    استفاده از تنباکو: سیگار کشیدن با سرطان پستان ارتباط دارد.
•    مصرف الکل: پژوهش‌ها نشان داده‌اند که حتی مصرف کم الکل می‌تواند خطر را افزایش دهد. 
•    فعالیت بدنی کم: سبک زندگی کم‌تحرک می‌تواند خطر را بالا ببرد.
•    درمان هورمونی (HRT): استفاده طولانی‌مدت از ترکیب استروژن-پروژسترون برای یائسگی می‌تواند خطر را افزایش دهد. 
•    قرار گرفتن در معرض پرتودرمانی به ویژه اگر در ناحیه قفسه‌سینه انجام شده باشد.

آیا سرطان سینه از روی آزمایش خون قابل تشخیص است؟

شاید برای شما هم این سؤال پیش آمده باشد که آیا می‌توان تنها با آزمایش خون متوجه شد که فرد به سرطان سینه مبتلا است یا در معرض خطر قرار دارد؟
پاسخ دقیق این است که:
آزمایش خون به‌تنهایی سرطان سینه را تشخیص نمی‌دهد، اما می‌تواند نشانه‌هایی ارزشمند از احتمال وجود، روند درمان یا بازگشت بیماری ارائه دهد.
در واقع، آزمایش خون یکی از ابزارهای مهم در غربالگری و پایش سلامت پستان است که در کنار روش‌هایی مانند ماموگرافی، سونوگرافی و نمونه‌برداری سوزنی (FNA) به تشخیص دقیق‌تر کمک می‌کند.

چه چیزهایی در آزمایش خون بررسی می‌شود؟

در آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر دانشبد مجموعه‌ای از آزمایش‌های خونی انجام می‌شود که می‌تواند به تشخیص یا پیگیری سرطان سینه کمک کند:

 1. نشانگرهای توموری (Tumor Markers)
برخی مواد در خون ممکن است در اثر رشد تومور افزایش یابند. مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
•    CA 15-3
•    CEA (Carcinoembryonic Antigen)
افزایش این نشانگرها همیشه به معنای وجود سرطان نیست، اما می‌تواند نشانه‌ای از فعالیت غیرطبیعی سلولی یا نیاز به بررسی‌های تکمیلی باشد.

2. آزمایش ژنتیکی BRCA1 و BRCA2
در این آزمایش، DNA استخراج‌شده از خون بررسی می‌شود تا مشخص شود آیا تغییر (جهش) در ژن‌های BRCA1 و BRCA2 وجود دارد یا خیر.
وجود این جهش‌ها می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان سینه یا تخمدان را به‌صورت قابل توجهی افزایش دهد.

اگر در خانواده‌تان سابقه سرطان وجود دارد، انجام این تست ژنتیکی در آزمایشگاه دکتر دانشبد می‌تواند تصمیمی حیاتی برای پیشگیری باشد.

3. بررسی هورمون‌ها؛ نقش پرولاکتین در سلامت پستان

هورمون پرولاکتین (Prolactin) یکی از هورمون‌های کلیدی ترشح‌شده از غده هیپوفیز است که نقش مهمی در تولید شیر و سلامت بافت پستان دارد.
اما تغییر غیرطبیعی سطح آن نیز می‌تواند گاهی نشانه‌ای از اختلالات پستان باشد.
•    افزایش پرولاکتین ممکن است با بزرگ شدن یا درد پستان، ترشح شیر غیرطبیعی و تغییرات هورمونی همراه باشد.
•    برخی مطالعات نشان داده‌اند که سطح پرولاکتین در بعضی از بیماران مبتلا به سرطان سینه می‌تواند کمی بالاتر از حد طبیعی باشد، اما این موضوع به‌تنهایی معیار تشخیص نیست.
در آزمایشگاه دکتر دانشبد، اندازه‌گیری دقیق هورمون پرولاکتین به‌عنوان بخشی از بررسی‌های هورمونی و تشخیصی پستان انجام می‌شود تا در کنار سایر نتایج (مثل سونوگرافی، ماموگرافی و FNA) تصویری دقیق‌تر از وضعیت سلامت ارائه شود.

4. آزمایش‌های عمومی خون (CBC، کبد، کلیه و ایمنی بدن)
این آزمایش‌ها برای ارزیابی وضعیت کلی سلامت، بررسی کم‌خونی، عملکرد اندام‌ها و سیستم ایمنی انجام می‌شوند.
نتایج این آزمایش‌ها برای پزشک اهمیت دارد تا بتواند برنامه‌ی درمان یا پیگیری سرطان را دقیق‌تر تنظیم کند.
آزمایش خون می‌تواند اولین گام هوشمندانه برای اطمینان از سلامت پستان‌ها باشد.
از بررسی ژن‌های BRCA1 و BRCA2 گرفته تا اندازه‌گیری نشانگرهای توموری و سطح پرولاکتین، همه این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا پیش از بروز علائم، تغییرات مهم را شناسایی کند.

در آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر دانشبد، تمامی این آزمایش‌ها با جدیدترین فناوری‌های تشخیص مولکولی و هورمونی انجام می‌شود تا شما با دقت، اطمینان و آرامش خاطر از وضعیت سلامت خود آگاه شوید.
📞 برای دریافت نوبت آزمایش خون، تست پرولاکتین یا بررسی ژنتیکی BRCA با کارشناسان ما تماس بگیرید.

تشخیص و مرحله‌بندی سرطان پستان؛ از غربالگری تا نمونه‌برداری

تشخیص صحیح و سریع از حیاتی‌ترین مراحل در مدیریت سرطان پستان است. در ادامه، روش‌های تشخیصی، مرحله‌بندی و درجه‌بندی را بررسی می‌کنیم.
روش‌های تشخیص
تشخیص معمولاً با معاینه فیزیکی و تصویربرداری آغاز می‌شود، سپس آزمایش‌های دقیق‌تر برای تأیید استفاده می‌شوند:
•    ماموگرافی غربالگری یا تشخیصی: برای بررسی بافت پستان و تشخیص توده‌ها یا تغییرات. 
•    سونوگرافی پستان: برای ارزیابی توده یا ضایعات قابل لمس یا مشکوک.
•    MRI پستان: به‌ویژه برای انواعی مانند ILC که ممکن است در ماموگرافی واضح نباشند. 
•    بیوپسی پستان: برداشتن نمونه بافت یا مایع از ناحیه مشکوک و بررسی زیر میکروسکوپ جهت تأیید وجود سلول سرطانی.
•    تست‌های ایمونوهیستوشیمی: بررسی وضعیت گیرنده‌ها (ER, PR, HER2) جهت برنامه‌ریزی درمان.
•    آزمایش‌های ژنتیکی: برای شناسایی جهش‌های پرخطر در ژن هایی مانند BRCA.

مرحله‌بندی (Staging) سرطان سینه

مرحله‌بندی تعیین می‌کند که سرطان تا چه حد پیشرفت کرده است و چه میزان گسترش در بافت‌ها، غدد لنفاوی یا اندام‌های دوردست دارد. این اطلاعات برای انتخاب درمان و پیش‌آگهی ضروری است. 
مراحل اصلی عبارتند از:
•    مرحله ۰ (Stage 0): بیماری در محل اصلی خود (مثلاً DCIS) و هنوز به خارج از مجاری یا لوبول‌ها گسترش نیافته است.
•    مرحله ۱ (Stage I): تومور کوچک، اغلب کمتر از ۲ سانتی‌متر، و ممکن است به غدد لنفاوی خیلی محدود گسترش یافته باشد.
•    مرحله ۲ (Stage II): تومور بزرگ‌تر یا با گسترش به غدد لنفاوی زیر بغل، اما هنوز در نواحی دوردست نیست.
•    مرحله ۳ (Stage III): سرطان به بافت‌های مجاور و غدد لنفاوی گسترده‌تر رسیده است؛ معمولاً سرطان موضعی پیشرفته نامیده می‌شود.
•    مرحله ۴ (Stage IV): سرطان به سایر اندام‌های دوردست مثل استخوان، کبد، ریه یا مغز گسترش یافته است (متاستاز).

درجه‌بندی (Grading) سرطان پستان

درجه بیانگر میزان غیرطبیعی بودن سلول‌های سرطانی در زیر میکروسکوپ است و با سرعت رشد و احتمال گسترش ارتباط دارد. 
•    درجه | (Grade 1): سلول‌ها بسیار شبیه سلول‌های طبیعی هستند و رشد نسبتاً آهسته دارند.
•    درجه || (Grade 2): سلول‌ها تا حدی شبیه سلول‌های طبیعی هستند و سرعت رشد متوسط است.
•    درجه ||| (Grade 3): سلول‌ها شباهت کمی به سلول‌های طبیعی دارند و سرعت رشد و گسترش بالاتری دارند.

مدیریت و درمان سرطان سینه؛ از جراحی تا درمان‌های هدفمند

درمان سرطان پستان بسته به نوع سرطان، مرحله بیماری، وضعیت گیرنده‌ها، وضعیت ژنتیکی بیمار و سایر عوامل اختصاصی انتخاب می‌شود. معمولاً یک رویکرد چندوجهی به کار می‌رود.
جراحی
جراحی یکی از ستون‌های درمان سرطان پستان است و شامل گزینه‌های زیر می‌شود:
•    لامپکتومی (Lumpectomy): حفظ پستان با برداشتن تومور به همراه حاشیه‌ای از بافت سالم؛ اغلب به‌دنبال آن پرتودرمانی انجام می‌شود.
•    ماستکتومی (Mastectomy): برداشتن کامل پستان یا بافت پستانی؛ ممکن است برای تومورهای بزرگ‌تر، مراحل پیشرفته یا زنان با خطر ژنتیکی بسیار بالا انتخاب شود.
•    نمونه‌برداری از غدد لنفاوی (Sentinel node biopsy): معمولاً همراه جراحی پستان برای ارزیابی گسترش به غدد لنفاوی انجام می‌شود.
•    بازسازی پستان (Breast reconstruction): در مواردی که پستان برداشته شده، بازسازی می‌تواند همزمان یا پس از جراحی انجام شود.

درمان‌های تکمیلی و سیستمیک در سرطان پستان

پس از جراحی، یا گاهی پیش از آن، درمان‌های تکمیلی برای افزایش احتمال درمان موفق یا کاهش خطر عود به کار می‌روند:
•    شیمی‌درمانی (Chemotherapy): استفاده از داروهایی که سلول‌های سرطانی را می‌شکنند یا رشد آن‌ها را متوقف می‌کنند؛ در بعضی موارد قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور یا پس از جراحی برای کاهش خطر بازگشت استفاده می‌شود.
•    هورمون‌درمانی (Hormone therapy): در سرطان‌های هورمون-گیرنده مثبت (مثل ER+ یا PR+) استفاده می‌شود؛ داروهایی نظیر تاموکسیفن برای زنان پیش از یائسگی، مهارکننده‌های آروماتاز برای زنان پس از یائسگی.
•    درمان هدفمند (Targeted therapy): داروهایی که به‌طور خاص پروتئین‌هایی مانند HER2 یا مسیرهای مولکولی مشخص را هدف می‌گیرند.
•    پرتودرمانی (Radiation therapy): استفاده از پرتوهای پرانرژی برای تخریب سلول‌های سرطانی؛ معمولاً پس از لامپکتومی یا برای کاهش درد در سرطان متاستاتیک.
•    ایمونوتراپی (Immunotherapy): بهره‌گیری از سیستم ایمنی بیمار برای مبارزه با سرطان؛ روشی نسبتاً جدید اما در حال گسترش.

پیشگیری و کاهش خطر سرطان سینه

اگرچه نمی‌توان به طور مطلق گفت که می‌توان از سرطان پستان جلوگیری کرد، اما امکان کاهش قابل توجهی از خطر وجود دارد. با ترکیبی از غربالگری‌های منظم، تغییر سبک زندگی و آگاهی، می‌توان احتمال ابتلا را پایین آورد.
پیشنهادهای عمومی شامل موارد زیر هستند:
•    حفظ وزن سالم؛
•    رژیم غذایی سالم شامل میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین مناسب و کاهش مصرف گوشت‌های فرآوری‌شده؛
•    فعالیت بدنی منظم (برای مثال حداقل ۳۰ دقیقه ورزش در بیشتر روزهای هفته)؛
•    محدود کردن یا اجتناب از مصرف الکل؛
•    شیردهی به‌ویژه در زنان باردار و افزایش طول دوران شیردهی؛
•    غربالگری منظم مانند ماموگرافی طبق توصیه پزشک؛
•    در افرادی با خطر بسیار بالا (مثلاً جهش BRCA) می‌توان داروهای پیشگیری، جراحی پیشگیرانه یا برنامه غربالگری ویژه در نظر گرفت.

زندگی با سرطان پستان؛ مراقبت‌های جسمی و روحی برای بازگشت به زندگی نرمال

تشخیص و درمان سرطان پستان می‌تواند برای بیمار و خانواده‌اش تجربه‌ای دشوار باشد. مراقبت از خود، حمایت روانی، اجتماعی و جسمی بسیار اهمیت دارد. از جمله نکات مهم:
•    اطمینان از استراحت کافی و مدیریت خستگی
•    تغذیه مناسب برای تقویت بدن در طول درمان
•    مدیریت استرس با استفاده از روش‌هایی مانند پیاده‌روی، ورزش سبک، یوگا یا مدیتیشن
•    برقراری ارتباط با گروه‌های حمایتی، مشاوره روانشناختی و شبکه‌سازی با سایر بیماران
•    پیگیری منظم با پزشک، انجام آزمایش‌ها و معاینات پس از درمان
•    زمانی که علائم جدیدی بروز می‌کنند (مثلاً درد، ضعف، تورم غیرمعمول)، سریعاً با پزشک مشورت کنید.

سرطان پستان یکی از شایع‌ترین و قابل پیشگیری (تا حدی) سرطان‌ها در زنان است. آگاهی از ساختار پستان، انواع سرطان، علائم هشدار دهنده، عوامل خطر، روش‌های تشخیص و درمان‌های موجود می‌تواند کمک بسیار بزرگی به پیشگیری، تشخیص زودهنگام و مدیریت بهتر این بیماری بکند. با ترکیب مراقبت پزشکی، تغییرات سبک زندگی و پیگیری منظم، بسیاری از زنان می‌توانند با تشخیص به‌موقع به نتایج درمانی بسیار بهتری برسند.
اگر شما یا کسی که می‌شناسید با این بیماری مواجه هستید یا دغدغه آن را دارید، مشاوره با متخصص، پیگیری منظم و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه می‌تواند تفاوت ایجاد کند.

سؤالات متداول درباره سرطان سینه

1. آیا سرطان سینه فقط در زنان اتفاق می‌افتد؟

خیر. هرچند سرطان سینه در زنان بسیار شایع‌تر است، اما مردان هم ممکن است به سرطان سینه مبتلا شوند؛ هرچند درصد شیوع آن کمتر از ۱٪ است.

2. آیا می‌توان سرطان سینه را از طریق آزمایش خون تشخیص داد؟

آزمایش خون به‌تنهایی تشخیص قطعی نمی‌دهد، اما می‌تواند نشانه‌هایی مانند افزایش نشانگرهای توموری (CA 15-3 و CEA) یا تغییر سطح هورمون‌ها مثل پرولاکتین را نشان دهد که پزشک را به بررسی‌های بیشتر هدایت می‌کند.

3. آزمایش ژنتیکی BRCA1 و BRCA2 برای چه کسانی لازم است؟

این آزمایش برای افرادی توصیه می‌شود که سابقه خانوادگی سرطان سینه یا تخمدان دارند.

4. آیا افزایش پرولاکتین در آزمایش خون نشانه سرطان سینه است؟

افزایش پرولاکتین معمولاً به علت‌های هورمونی (مثل استرس، داروها یا مشکلات غده هیپوفیز) رخ می‌دهد. اما در برخی موارد نادر ممکن است سطح بالای پرولاکتین در بیماران مبتلا به سرطان سینه دیده شود. بنابراین باید در کنار سایر آزمایش‌ها تفسیر شود.

5. بهترین زمان برای انجام غربالگری سرطان سینه چه سنی است؟

پیشنهاد می‌شود از ۴۰ سالگی به بعد، هر سال ماموگرافی انجام شود.
در صورت وجود سابقه خانوادگی یا ژنتیکی مثبت (مثل BRCA)، غربالگری باید از سنین پایین‌تر آغاز شود.

6. تفاوت نمونه‌برداری سوزنی (FNA) با نمونه‌برداری با سوزن ضخیم (Core Needle Biopsy) چیست؟

در روش FNA فقط سلول‌ها جمع‌آوری می‌شوند و برای بررسی اولیه مناسب است.
در روش Core Needle  بخشی از بافت برداشته می‌شود که دقت بالاتری برای تشخیص نوع تومور دارد. روش FNA در آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر دانشبد انجام می‌شوند.

7. آیا درد پستان همیشه نشانه سرطان است؟

خیر. درد پستان معمولاً به‌دلیل تغییرات هورمونی، استرس یا کیست‌های خوش‌خیم ایجاد می‌شود.
اما اگر درد همراه با توده، ترشح از نوک سینه یا تغییر در شکل پستان باشد، باید بررسی شود.

8. آیا انجام آزمایش ژنتیک BRCA می‌تواند مانع بروز سرطان شود؟

این آزمایش پیش‌بینی‌کننده است نه پیشگیرانه؛ یعنی کمک می‌کند بدانید در معرض خطر هستید یا نه، تا بتوانید اقدامات پیشگیرانه مانند غربالگری منظم یا تغییر سبک زندگی را زودتر شروع کنید.

9. آیا ماموگرافی برای همه خانم‌ها ضروری است؟

برای خانم‌های بالای ۴۰ سال، بله.
برای سنین پایین‌تر، معمولاً سونوگرافی پستان یا MRI توصیه می‌شود، به‌ویژه در خانم‌های با بافت سینه متراکم یا سابقه ژنتیکی مثبت.

10. آیا استرس یا تغذیه نادرست می‌تواند باعث سرطان سینه شود؟

به‌تنهایی خیر، اما استرس مزمن، چاقی، مصرف الکل، و رژیم‌های غذایی پرچرب می‌توانند ریسک ابتلا را افزایش دهند.
ورزش منظم، تغذیه سالم و بررسی‌های دوره‌ای بهترین راه پیشگیری هستند.

قدم بعدی برای اطمینان از سلامتی خود را همین امروز بردارید!
تیم تخصصی آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر دانشبد در شیراز، با بهره‌گیری از فناوری‌های مولکولی پیشرفته، آماده ارائه خدمات دقیق در زمینه:
•    آزمایش ژنتیک BRCA1 و BRCA2
•    غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان سینه
•    نمونه‌برداری سوزنی (FNA)
می‌باشد.
📍 آدرس: شیراز، اردیبهشت شرقی، پلاک 25، آزمایشگاه پاتوبیولوژی دکتر دانشبد
☎️ تماس: 07132117000