شناسایی و تعیین نوع آنتی بادی منوکلونال موجود در سرم و یا ادرار
ارزیابی پاسخ به درمان در بیماران مبتلا به گاماپاتی های منوکلونال
نمونه مورد نیاز :
سرم
روش انجام آزمایش :
Immunofixation
اختلالات گاماپاتی منوکلونول که از طریق تائید حضور پروتئین های غیرطبیعی (منوکلونال) که از جنس آنتی بادی می باشند تشخیص داده می شوند. این اختلال نشانگر تکثیر و گسترش پلاسماسل های کلونال و غیرطبیعی می باشد و در مواردی مانند مالتیپل میلوما ( multiple myeloma ) ، Smoldering myeloma وmonoclonal gammopathy of undetermined signiticance (MGUS) مشاهده می شود.
بیمارانی که دارای گاماپاتی منوکلونال هستند ممکن است مقادیر متفاوتی از پروتئین (آنتی بادی) منوکلونال را از مقادیر کم تا مقادیر زیاد در سرم و یا ادرار خود داشته باشند. به این نوع پروتئین که در ابتدا بوسیله الکتروفورز پروتئین های سرم شناسایی می شود به اصطلاح M-Spike گفته می شود.
به منظور تائید و تعیین نوع آنتی بادی منوکلونال شناسایی شده با روش الکتروفورز پروتئین های سرم Serum Protein Electrophoresis (SPEP، از روش Immunofixation استفاده می شود. این روش قادر است نوع آنتی بادی منوکلونال ( IgM ، IgG و یا IgA ) و هم چنین نوع زنجیره سبک ایمونوگلوبولین درگیر ( Lambda or Kappa ) را شناسایی کند.
پیش نهاد می شود که در صورت شک بالینی به اختلال گاماپاتی منوکلونال هر دو روش Serum Protein Electrophoresis و Immunofixation انجام شود. از آنجائیکه روش Immunofixation روش حساستری نسبت به SPEP می باشد بنابراین نه تنها به عنوان بخشی از پنل غربالگری اولیه بایستی مورد استفاده قرار بگیرد بلکه برای تائید پاسخ کامل به درمان نیز می تواند کاربرد زیادی داشته باشد.
No Monoclonal Protein Detected : عدم شناسایی آنتی بادی منوکلونال در نمونه سرم یا ادرار
Monoclonal Protein Detected : شناسایی آنتی بادی منوکلونال در نمونه سرم یا ادرار
تفسیر نتایج مربوط به آزمایش Immunofixation بر اساس الگوی مشاهده شده بر روی ژل می باشد و در توضیحات جواب بیمار ارائه می گردد.
روش Immunofixation یک روش کیفی است و با استفاده از آن نمی توان مقدار آنتی بادی منوکلونال را گزارش کرد. به منظور گزارش کمی مقدار آنتی بادی منوکلونال می توان از روش های دیگری مانند SPEP و یا نفلومتری استفاده کرد.
1. Keren DF, Humphrey RL: Clinical indications and applications of serum and urine protein electrophoresis. In: Detrick BD, Hamilton RG, Schmitz JL, eds. Manual of Molecular and Clinical Laboratory Immunology. 8th ed. 2016:chap 8.
2. Rajkumar SV, Kyle RA, Therneau TM, et al: Serum free light chain ratio is an independent risk factor for progression in monoclonal gammopathy of undetermined significance. Blood. 2005;106:812-817.
3. Katzmann JA, Dispenzieri A, Kyle RA, et al: Elimination of the need for urine studies in the screening algorithm for monoclonal gammopathies by using serum immunofixation and free light chain assays. Mayo Clin Proc. 2006;81(12):1575-1578.
4. Katzmann JA, Keren DF. Strategy for detecting and following monoclonal gammopathies. In: Detrick BD, Hamilton RG, Schmitz JL, eds. Manual of Molecular and Clinical Laboratory Immunology. 8th ed. ASM Press; 2016:112-124.