شناسایی عفونت حاد با ویروس واریسلازوستر ( varicella-zoster virus )
ارزیابی وضعیت سیستم ایمنی بدن افراد نسبت به ویروس VZV
ارزیابی عفونت قبلی با VZV در افرادیکه قبلاً درمقابل VZV واکسینه نشده اند.
نمونه مورد نیاز :
سرم
روش انجام آزمایش :
ELISA
ویروس varicella-zoster ، نوعی ویروس هرپس می باشد که عامل دو نوع مختلف از بیماری با رش های پوستی (exanthematous) می باشد. این بیماری ها شامل آبله مرغان (chickenpox) و زونا (shingles) می باشد.
آبله مرغان نوعی بیماری بسیار مسری می باشد که در حالت عادی یک بیماری خوش خیم است که در دوران کودکی اتفاق می افتد. از مشخصه این بیماری رش های پوستی وزیکول مانند است که بصورت پیاپی 10-12 روز پس از برخورد با ویروس بروز می کنند.
اگرچه عفونت اولیه با ویروس varicella-zoster منجر به ایمنی زایی و محافظت در مقابل عفونت بعدی در فرد می شود، امّا این ویروس می تواند بصورت نهفته در ریشه گانگلیون های اعصاب حسی باقی بماند و مجدداً فعال شود و بصورت بیماری زونا بروز کند. در طول فعال شدن مجدد، ویروس از مسیرهای عصبی به سمت پوست حرکت کرده و ایجاد رش های پوستی یک طرفه می کند. زونا یک شرایط بسیار دردناک است که معمولاً در افراد مسن که علیه ویروس ایمنی ندارند، اتفاق می افتد. این حالت هم چنین در افراد با ضعف سیستم ایمنی و افرادیکه دارای نقص ایمنی سلولی هستند، مشاهده می شود.
از جمله افرادی که دارای خطر بالا برای بروز عوارض شدید پس از عفونت اولیه با varicella-zoster هستند، زنان باردار می باشند. در این افراد ویروس می تواند از جفت عبور کرده و باعث بروز بیماری های مادرزادی در نوزاد شود.
بعلاوه، بیمارانی که ایمنی سرکوب شده دارند در خطر بروز عوارض شدید همراه با عفونت VZV هستند که می تواند شامل بیماری منتشره پوستی و درگیری اندام های احشایی باشد.
غربالگری سرولوژی برای شناسایی آنتی بادی از جنس IgG علیه VZV در تشخیص افراد ایمن نشده علیه VZV می تواند مفید باشد.
حضور آنتی بادی از جنس IgM علیه VZV بیانگر عفونت حاد و اخیر با ویروس varicella-zoster می باشد.
مقادیر طبیعی براساس نوع کیت و روش مورد استفاده ممکن است متفاوت باشد.
حضور آنتی بادی از جنس IgG علیه VZV همراه با حضور IgM علیه این ویروس بیانگر عفونت اخیر با ویروس VZV می باشد. نتایج این آزمایش نبایستی به تنهایی برای تشخیص عفونت با VZV مورد استفاده قرار بگیرد و نتایج بایستی در کنار علائم بالینی بیمار تفسیر شود.
حضور آنتی بادی از جنس IgG و عدم حضور آنتی بادی از جنس IgM علیه VZV در یک فرد نشان دهندۀ عفونت قبلی و یا واکسیناسیون علیه VZV می باشد. این افراد به عنوان افراد مصون در برابر عفونت مجدد با VZV در نظر گرفته می شوند.
عدم حضور آنتی بادی از جنس IgG و IgM علیه VZV نشان دهندۀ عدم برخورد قبلی و اخیر با ویروس VZV می باشد. هر چند که عدم حضور آنتی بادی نمی تواند عفونت VZV را بطور کامل کنار بگذارد، زیرا ممکن است نمونه گیری در زمانی انجام شده باشد که هنوز مقدار آنتی بادی پس از برخورد با ویروس به اندازه قابل اندازه گیری نرسیده باشد. بنابراین در چنین مواردی در افرادیکه دارای علائم بالینی مشکوک به عفونت با VZV هستند، انجام آزمایش بایستی با استفاده از یک نمونه جدید 2-3 هفته بعد مجدداً تکرار شود.
نتایج Equivocal نیز بایستی با یک نمونه جدید پس از 10-14 روز تکرار شود.
نتایج به دست آمده از نمونه خون بند ناف نوزادان و افراد دارای نقص سیستم ایمنی بایستی با احتیاط تفسیر شود.
انجام آزمایش آنتی بادی از جنس IgM علیه VZV بایستی به افرادی که دارای علائم بالینی هستند، محدود شود.
در حدود ⅓ افرادی که دارای عفونت اولیه با Herpes Simplex Virus (HSV) هستند نوعی آنتی بادی دارند که ممکن است با آنتی ژن های VZV نیز واکنش دهد که باعث ایجاد مشکل در تشخیص بیماری می شود.
- آنتی بادی از جنس IgG علیه VZV ممکن است در افرادیکه قبلاً مبتلا نشده اند و واکسن نیز دریافت نکرده اند به دنبال تزریق خون در ماه های اخیر قابل شناسایی باشد.
نمونه هایی که در مراحل اولیه فاز حاد عفونت یا بلافاصله پس از واکسیناسیون جمع آوری می شوند ممکن است به ترتیب برای آنتی بادی از جنس IgM و IgG منفی باشند.
1. Yankowitz J, Grose C: Congenital infections. In: Storch GA, ed. Essentials of diagnostic virology. Churchill Livingstone; 2000:187-201.
2. Gnann JW, Whitley RJ: Herpes Zoster. N Engl J Med. 2002 Aug 1;347(5):340-346.
3. Cvjetkovic D, Jovanovic J, Hrnjakovic-Cvjetkovic I, et al: Reactivation of herpes zoster infection by varicella-zoster virus. Med Pregl. 1999 Mar-May;52(3):125-128.
4. Whitely RJ: Chickenpox and Herpes Zoster (Varicella-Zoster virus). In Bennett JE, Dolin R, Blaser MJ, eds. Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases. 9th ed. Elsevier; 2020: 1849-1856.