amylase (آمیلاز)

آنزیم های آمیلاز گروهی از هیدرولازها هستند که کربوهیدرات های پیچیده را به قطعات کوچک تقسیم می کنند. آمیلاز در درجه اول توسط بخش برون ریز پانکراس تولید می شود که در آن آنزیم توسط سلول های آسینار سنتز می گردد و سپس از طریق سیستم مجرایی لوزالمعده به مجرای روده ترشح می شود. آمیلازها همچنین توسط غدد بزاقی ، مخاط روده کوچک ، تخمدان ، جفت ، کبد و لوله های رحمی تولید می شوند. ایزوآنزیم های پانکراس و بزاقی در سرم یافت می شود.

بسته به نوع کیت و روش انجام آزمایش مقادیر مرجع می تواند متفاوت باشد.
0 تا 30 روز : 0-6 U/L
31 تا 182 روز : 1-17 U/L
183 تا 365 روز : 6-44 U/L
1 تا 3 سال : 8-79 U/L
4 تا 17 سال : 21-110 U/L
بزرگتر و مساوی 18 سال : 28-100 U/L

در پانکراتیت حاد ، افزایش موقت فعالیت آمیلاز سرم طی 2 تا 12 ساعت پس از شروع اتفاق می افتد. سطوح در روز سوم یا چهارم به حالت عادی باز می گردد. افزایش 4 تا 6 برابری فعالیت آمیلاز به بالاتر از مقادیر طبیعی همراه با حداکثر میزان بدست آمده در 12 تا 72 ساعت معمول است. با این حال ، تعداد قابل توجهی از افراد افزایش های کمتری را نشان می دهند و گاهی اوقات نیز افزایشی دیده نمی شود. میزان افزایش فعالیت آنزیم سرم با شدت درگیری لوزالمعده ارتباط ندارد. طبیعی شدن لزوماً نشانه واظحی نیست.
در پانکراتیت حاد همراه با چربی خون بالا ، فعالیت آمیلاز سرم ممکن است کاملاً طبیعی باشد. آمیلازمی (بالا بودن آمیلاز خون) ممکن است رقیق سازی سریالی یا التراسانرفیوژ آشکار شود.
مقدار قابل توجهی از آمیلاز سرم از طریق ادرار دفع می شود و بنابراین ، افزایش فعالیت سرمی آنزیم با افزایش فعالیت آمیلاز ادرار منعکس می شود. به نظر می رسد آمیلاز ادرار در مقایسه با آمیلاز سرم با فرکانس بیشتری افزایش می یابد ، به سطوح بالاتر می رسد و برای مدت زمان بیشتری ادامه می یابد.
با این حال ، منحنی های اپراتوری به دست آمده (ROC) از سنجش های مختلف آمیلاز سرم و ادرار نشان داده که تمام سنجش های مبتنی بر ادرار از نظر تشخیصی ضعیف تر از همه سنجش های مبتنی بر سرم هستند. در پانکراتیت مزمن خاموش ، فعالیت آمیلاز سرم و ادرار معمولاً غیرطبیعی است.
از آنجا که آمیلاز توسط اندام های مختلفی تولید می شود ، آمیلاز شاخصی اختصاصی برای عملکرد پانکراس نیست. افزایش سطح نیز ممکن است در فرایندهایی به جز بیماری پانکراس از جمله اوریون ، انسداد مجاری بزاقی ، حاملگی خارج رحمی و انسداد یا انفارکتوس روده دیده شود.

نتایج آمیلاز ممکن است در بیماران مبتلا به ماکرو آمیلازی افزایش یابد. ماکروآمیلاز به فرمی از آمیلاز با وزن مولکولی بالا گفته می شود که در سرم بیمار وجود دارد. علل مختلفی برای ماکرو آمیلازی پیشنهاد شده است که متداول ترین آنها تشکیل کمپلکس آمیلاز است با یک ایمونوگلوبولین است.اندازه بزرگ کمپلکس ماکرو آمیلاز از دفع آن در ادرار جلوگیری می کند. در نتیجه ، آمیلاز سرم معمولاً بالا می رود. این آمیلاز بالا برای پانکراتیت تشخیصی نیست. با استفاده از لیپاز سرم و آمیلاز ادرار ، ممکن است وجود یا عدم وجود ماکرو آمیلاز مشخص شود.

1. Soldin SJ: Pediatric Reference Ranges. 2nd ed AACC Press; 1997
2. Rifai N, Horvath AR, Wittwer CT, eds: Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics. 6th ed. Elsevier; 2018
3. Swaroop VS, Chari ST, Clain JE: Acute pancreatitis. JAMA. 2004;291:2865-2868
4. Azzopardi E, Lloyd C, Teixeira SR, Conlan, RS, Whitaker, IS: Clinical applications of amylase: Novel perspectives. Surgery. 2016;160(1):26-37