تشخیص و پیگیری زنان با علائم یا نشانه های وجود مقدار اضافی آندروژن (به عنوان مثال ، سندرم تخمدان پلی کیستیک و هیرسوتیسم(پرمویی) ایدیوپاتیک).
یک آزمایش تکمیلی در پایش درمان استروئیدهای جنسی و آنتی آندروژن.
یک آزمایش تکمیلی در تشخیص اختلالات بلوغ.
یک آزمایش تکمیلی در تشخیص و پیگیری بی اشتهایی عصبی.
یک آزمایش تکمیلی در تشخیص تیروتوکسیکوز (نشانگر بافتی بیش از حد هورمون تیروئید).
یک آزمایش تکمیلی در تشخیص و پیگیری مقاومت به انسولین و ارزیابی خطر ابتلا به دیابت نوع 2 ، به ویژه در زنان.
یک آزمایش تکمیلی در پایش درمان استروئیدهای جنسی و آنتی آندروژن.
یک آزمایش تکمیلی در تشخیص اختلالات بلوغ.
یک آزمایش تکمیلی در تشخیص و پیگیری بی اشتهایی عصبی.
یک آزمایش تکمیلی در تشخیص تیروتوکسیکوز (نشانگر بافتی بیش از حد هورمون تیروئید).
یک آزمایش تکمیلی در تشخیص و پیگیری مقاومت به انسولین و ارزیابی خطر ابتلا به دیابت نوع 2 ، به ویژه در زنان.
گلوبولین متصل شونده به هورمون جنسی (SHBG) ، یک همودایمر 95 کیلو دلتونی است که به عنوان انتقال دهنده تستوسترون و استرادیول در گردش خون عمل می کند. SHBG عمدتا در کبد تولید می شود و نیمه عمر آن تقریباً هفت روز است. SHBG به طور برگشت پذیر به استروئیدهای جنسی متصل می شود. SHBG دارای میل اتصال نسبتاً بالایی به دی هیدروتستوسترون (DHT) ، میل متوسط به تستوسترون و استرادیول و میل کمتر به استرون ، دهیدرواپی آندروسترون (DHEA) ، آندروستندیون و استریول می باشد. آلبومین ، که از نظر فیزیولوژیک در غلظتی بالاتر از SHBG وجود دارد ، به استروئیدهای جنسی نیز متصل می شود اگرچه میل اتصال بسیار کمتری دارد (به عنوان مثال ، برای تستوسترون حدود 100 برابر کمتر).
کاهش غلظت سرمی SHBG با شرایطی همراه است که غلظت آندروژن بالا وجود دارد یا اثر آندروژن بر اندام های هدف آن بیش از حد است. به دلیل میل زیاد اتصال SHBG به DHT ، در مقایسه با استرادیول ، SHBG تأثیرات عمیقی بر تعادل بین آندروژن های موجود و استروژن ها دارد. افزایش غلظت SHBG ممکن است با علائم و نشانه های هیپوگنادیسم در مردان همراه باشد ، در حالی که کاهش غلظت می تواند منجر به آندروژنیزاسیون (افزایش سطح تستوسترون و ایجاد صفات مردانه ) در زنان شود. SHBG همچنین توسط انسولین تنظیم می شود ، و غلظت پایین SHBG اغلب نشان دهنده مقاومت به انسولین است و در نتیجه ، ممکن است پیش بینی کننده دیابت نوع 2 باشد. هورمون های تیروئید درون زا یا برون زا غلظت SHBG را افزایش می دهند. در مردان ، یک افزایش تدریجی مربوط به سن نیز وجود دارد که احتمالاً ناشی از کاهش نسبی تولید تستوسترون با توجه به سن است. این فرآیند می تواند منجر به غلظت های بسیار پایین تستوسترون در دسترس زیستی (bioavailable) می شود و در نتیجه تنها اندازه گیری تستوسترون تام قابل انتظار خواهد بود.
کاهش غلظت سرمی SHBG با شرایطی همراه است که غلظت آندروژن بالا وجود دارد یا اثر آندروژن بر اندام های هدف آن بیش از حد است. به دلیل میل زیاد اتصال SHBG به DHT ، در مقایسه با استرادیول ، SHBG تأثیرات عمیقی بر تعادل بین آندروژن های موجود و استروژن ها دارد. افزایش غلظت SHBG ممکن است با علائم و نشانه های هیپوگنادیسم در مردان همراه باشد ، در حالی که کاهش غلظت می تواند منجر به آندروژنیزاسیون (افزایش سطح تستوسترون و ایجاد صفات مردانه ) در زنان شود. SHBG همچنین توسط انسولین تنظیم می شود ، و غلظت پایین SHBG اغلب نشان دهنده مقاومت به انسولین است و در نتیجه ، ممکن است پیش بینی کننده دیابت نوع 2 باشد. هورمون های تیروئید درون زا یا برون زا غلظت SHBG را افزایش می دهند. در مردان ، یک افزایش تدریجی مربوط به سن نیز وجود دارد که احتمالاً ناشی از کاهش نسبی تولید تستوسترون با توجه به سن است. این فرآیند می تواند منجر به غلظت های بسیار پایین تستوسترون در دسترس زیستی (bioavailable) می شود و در نتیجه تنها اندازه گیری تستوسترون تام قابل انتظار خواهد بود.
بسته به نوع کیت و روش انجام آزمایش مقادیر مرجع می تواند متفاوت باشد.
مردان :
بزرگتر و مساوی 18 سال : 13.3-89.5 nmol/L
زنان :
18 تا 46 سال : 18.2-135.5 nmol/L
41 تا 91 سال (زنان یائسه) : 16.8-125.2 nmol/L
مردان :
بزرگتر و مساوی 18 سال : 13.3-89.5 nmol/L
زنان :
18 تا 46 سال : 18.2-135.5 nmol/L
41 تا 91 سال (زنان یائسه) : 16.8-125.2 nmol/L
بسیاری از شرایط بت مقادیر خفیف تا متوسط آندروژن اضافه در زنان ، به ویژه سندرم تخمدان پلی کیستیک ، با غلظت های کم گلوبولین متصل شونده به هورمون جنسی (SHBG) مرتبط است. نقص در تولید SHBG می تواند منجر به وجود بیش از حد آندروژن در دسترس شود ، در نتیجهاین امر باعث مقاومت به انسولین می گردد که غلظت SHBG را بیش از حد کاهش می دهد. موارد نادری از انواع SHBG وجود دارد که از این الگو پیروی می کنند. غلظت SHBG در این افراد به طور معمول بسیار کم است. با این حال ، در اکثر بیماران ، غلظت SHBG به شکل خفیف پایین و یا حتی در حد پایینی بازه مرجع است. در این بیماران ، مشکل اصلی ممکن است تولید بیش از حد آندروژن ، مقاومت به انسولین یا هر دو باشد.
غلظت های SHBG بزرگسالان که در نوجوانان با علائم بلوغ زودرس دیده می شود ناشی از تستوسترون است و نشان دهنده آدرنارک زودرس نیست.
درمان ها و تغییرات رفتاری که به طور بالقوه غلظت SHBG را افزایش می دهند شامل کاهش دهنده فعالیت زیستی آندروژن ها (به عنوان مثال ، آنتاگونیست های گیرنده های آندروژن ، مهار کننده های آلفا ردوکتاز) یا کاهش مقاومت به انسولین (به عنوان مثال ، کاهش وزن ، متفورمین ، گیرنده های فعال کننده تکثیر پروکسی زوم [PPAR] آگونیست های گاما )است. سنجش های بالینی ممکن است برای بسیاری از آندروژن های مصنوعی درمانی و استروژن ها (به عنوان مثال ، اتینیل-استرادیول) در دسترس نباشد. در این موارد ، افزایش غلظت SHBG ممکن است با درمان ضد آندروژن یا استروژن مرتبط باشد ، در حالی که کاهش SHBG می تواند با درمان آندروژن ارتباط داشته باشد.
غلظت SHBG در بیماران مبتلا به بی اشتهایی عصبی زیاد است. با درمان موفقیت آمیز ، با بهبود وضعیت تغذیه، غلظت ها شروع به کاهش می کنند. طبیعی شدن SHBG قبل از عادی بودن عملکرد تولیدمثلی است و ممکن است طبیعی شدن عملکرد تولیذ مثلی را در اینده پیش بینی کند.
تیروتوکسیکوز غلظت SHBG را افزایش می دهد. در شرایطی که ارزیابی واقعی عملکرد تیروئید ممکن است دشوار باشد (به عنوان مثال ، بیمارانی که تحت درمان با آمیودارون قرار می گیرند ، افرادی که دارای هورمون تیروئید هستند و ناهنجاری های پروتئینی در حمل و نقل دارند ، بیمارانی که به مقاومت هورمون تیروئید مشکوک هستند یا ترشح هورمون تحریک کننده تیروئید(TSH) نامتناسب دارند( ترشح آدنوم هیپوفیز)) ، افزایش غلظت SHBG تیروتوکسیکوز بافت را نشان می دهد ، در حالی که سطح طبیعی نشان دهنده یوتیروئیدیسم یا نزدیک به اوتی تیروئید است.
SHBG همچنین توسط بافت جفت تولید می شود و بنابراین مقادیر در دوران بارداری افزایش می یابد.
در بیماران با مقاومت به انسولین شناخته شده ( "سندرم متابولیک") یا بیمارن با خطر بالای ابتلا به دیابت نوع 2 (به عنوان مثال ، زنان با سابقه دیابت حاملگی) ، غلظت کم SHBG ممکن است مقاومت انسولینی پیشرونده ، عوارض قلبی عروقی و پیشرفت به دیابت نوع 2 را پیش بینی کند. افزایش غلظت SHBG ممکن است نشان دهنده موفقیت آمیز بودن درمان باشد.
یک نوع ژنتیکی SHBG (Asp327>Asn) یک سایت گلیکوزیلاسیون اضافی را در 10 تا 20 درصد جمعیت معرفی می کند ، در نتیجه تخریب SHBG به طور قابل توجهی کندتر می شود. این افراد تمایل دارند غلظت SHBG بالاتری برای هر سطح مشخص دیگری از عوامل تأثیرگذار بر SHBG داشته باشند.
غلظت های SHBG بزرگسالان که در نوجوانان با علائم بلوغ زودرس دیده می شود ناشی از تستوسترون است و نشان دهنده آدرنارک زودرس نیست.
درمان ها و تغییرات رفتاری که به طور بالقوه غلظت SHBG را افزایش می دهند شامل کاهش دهنده فعالیت زیستی آندروژن ها (به عنوان مثال ، آنتاگونیست های گیرنده های آندروژن ، مهار کننده های آلفا ردوکتاز) یا کاهش مقاومت به انسولین (به عنوان مثال ، کاهش وزن ، متفورمین ، گیرنده های فعال کننده تکثیر پروکسی زوم [PPAR] آگونیست های گاما )است. سنجش های بالینی ممکن است برای بسیاری از آندروژن های مصنوعی درمانی و استروژن ها (به عنوان مثال ، اتینیل-استرادیول) در دسترس نباشد. در این موارد ، افزایش غلظت SHBG ممکن است با درمان ضد آندروژن یا استروژن مرتبط باشد ، در حالی که کاهش SHBG می تواند با درمان آندروژن ارتباط داشته باشد.
غلظت SHBG در بیماران مبتلا به بی اشتهایی عصبی زیاد است. با درمان موفقیت آمیز ، با بهبود وضعیت تغذیه، غلظت ها شروع به کاهش می کنند. طبیعی شدن SHBG قبل از عادی بودن عملکرد تولیدمثلی است و ممکن است طبیعی شدن عملکرد تولیذ مثلی را در اینده پیش بینی کند.
تیروتوکسیکوز غلظت SHBG را افزایش می دهد. در شرایطی که ارزیابی واقعی عملکرد تیروئید ممکن است دشوار باشد (به عنوان مثال ، بیمارانی که تحت درمان با آمیودارون قرار می گیرند ، افرادی که دارای هورمون تیروئید هستند و ناهنجاری های پروتئینی در حمل و نقل دارند ، بیمارانی که به مقاومت هورمون تیروئید مشکوک هستند یا ترشح هورمون تحریک کننده تیروئید(TSH) نامتناسب دارند( ترشح آدنوم هیپوفیز)) ، افزایش غلظت SHBG تیروتوکسیکوز بافت را نشان می دهد ، در حالی که سطح طبیعی نشان دهنده یوتیروئیدیسم یا نزدیک به اوتی تیروئید است.
SHBG همچنین توسط بافت جفت تولید می شود و بنابراین مقادیر در دوران بارداری افزایش می یابد.
در بیماران با مقاومت به انسولین شناخته شده ( "سندرم متابولیک") یا بیمارن با خطر بالای ابتلا به دیابت نوع 2 (به عنوان مثال ، زنان با سابقه دیابت حاملگی) ، غلظت کم SHBG ممکن است مقاومت انسولینی پیشرونده ، عوارض قلبی عروقی و پیشرفت به دیابت نوع 2 را پیش بینی کند. افزایش غلظت SHBG ممکن است نشان دهنده موفقیت آمیز بودن درمان باشد.
یک نوع ژنتیکی SHBG (Asp327>Asn) یک سایت گلیکوزیلاسیون اضافی را در 10 تا 20 درصد جمعیت معرفی می کند ، در نتیجه تخریب SHBG به طور قابل توجهی کندتر می شود. این افراد تمایل دارند غلظت SHBG بالاتری برای هر سطح مشخص دیگری از عوامل تأثیرگذار بر SHBG داشته باشند.
در موارد نادر ، تداخل ناشی از تیترهای بسیار بالای آنتی بادی ها در معرفهای اختصاصی آنالیت (آنتی بادی ضد موش انسانی یا هتروفیل) می تواند رخ دهد. اگر نتیجه با تظاهرات بالینی ارتباط ندارد ، باید به آزمایشگاه اطلاع داده شود.
برای بیمارانی که مبتلا به سیروز یا بیماری های تحت بالینی تیروئید هستند ، نتایج را به دقت ارزیابی کنید زیرا این شرایط به طور بالقوه می تواند باعث ایجاد نتایج غلط SHBG شود.
نتایج SHBG باید با توجه به کلیه تظاهرات بالینی بیمار تفسیر شود ، از جمله: علائم ، سابقه بالینی ، داده های آزمایشات اضافی و سایر اطلاعات مناسب
برای بیمارانی که مبتلا به سیروز یا بیماری های تحت بالینی تیروئید هستند ، نتایج را به دقت ارزیابی کنید زیرا این شرایط به طور بالقوه می تواند باعث ایجاد نتایج غلط SHBG شود.
نتایج SHBG باید با توجه به کلیه تظاهرات بالینی بیمار تفسیر شود ، از جمله: علائم ، سابقه بالینی ، داده های آزمایشات اضافی و سایر اطلاعات مناسب
1. Konforte D, Shea JL, Kyriakopoulou L, et al:, Complex biological pattern of fertility hormones in children and adolescents: A study of healthy children from the CALIPER cohort and establishment of pediatric reference interval. Clin Chem. 2013;59(8):1215–1227
2. Pugeat M, Plotton I, de la Perriere, Raverot G, Dechaud H, Raverot V:( Management of endocrine disease hyperandrogenic states in women: Pitfalls in laboratory diagnosis. Eur J Endocrinol. 2018;178(4):141-154
3. Jarecki P, Herman WA, Pawliczak E, Lacka K:Can low SHBG serum concentration be a good early marker of male hypogonadism in metabolic syndrome? Diabetes Metab Syndr Obes. 2019;12:2181-2191.
4. Calzada M, Lopez N, Noguera JA, et al: AMH in combination with SHBG for the diagnosis of polycystic ovary syndrome. J Obstet Gynecol. 2019;39(8):1130-1136
5. Tchernof A, Despres JP: Sex steroid hormone, sex hormone-binding globulin, and obesity in men and women. Horm Metab Res. 2000;32:526-536
6. Kahn SM, Hryb DJ, Nakhle AM, Romas NA, Rosner W: Sex hormone-binding globulin is synthesized in target cells. J Endocrinol. 2002;175:113-120
7. Hammond GL: Access of reproductive steroids to target tissues. Obstet Gynecol Clin North Am. 2002;29:411-423
8. Elmlinger MW, Kuhnel W, Ranke MB: Reference ranges for serum concentrations of lutropin (LH), follitropin (FSH), estradiol (E2), prolactin, progesterone, sex hormone binding globulin (SHBG), dehydroepiandrosterone sulfate (DHEA-S), cortisol and ferritin in neonates, children, and young adults. Clin Chem Lab Med. 2002;40(11):1151-1160
2. Pugeat M, Plotton I, de la Perriere, Raverot G, Dechaud H, Raverot V:( Management of endocrine disease hyperandrogenic states in women: Pitfalls in laboratory diagnosis. Eur J Endocrinol. 2018;178(4):141-154
3. Jarecki P, Herman WA, Pawliczak E, Lacka K:Can low SHBG serum concentration be a good early marker of male hypogonadism in metabolic syndrome? Diabetes Metab Syndr Obes. 2019;12:2181-2191.
4. Calzada M, Lopez N, Noguera JA, et al: AMH in combination with SHBG for the diagnosis of polycystic ovary syndrome. J Obstet Gynecol. 2019;39(8):1130-1136
5. Tchernof A, Despres JP: Sex steroid hormone, sex hormone-binding globulin, and obesity in men and women. Horm Metab Res. 2000;32:526-536
6. Kahn SM, Hryb DJ, Nakhle AM, Romas NA, Rosner W: Sex hormone-binding globulin is synthesized in target cells. J Endocrinol. 2002;175:113-120
7. Hammond GL: Access of reproductive steroids to target tissues. Obstet Gynecol Clin North Am. 2002;29:411-423
8. Elmlinger MW, Kuhnel W, Ranke MB: Reference ranges for serum concentrations of lutropin (LH), follitropin (FSH), estradiol (E2), prolactin, progesterone, sex hormone binding globulin (SHBG), dehydroepiandrosterone sulfate (DHEA-S), cortisol and ferritin in neonates, children, and young adults. Clin Chem Lab Med. 2002;40(11):1151-1160