- تشخیص نارسایی پانکراس در افرادیکه دارای علائم گوارشی مانند اسهال، یبوست، دردهای شکمی، استئاتوره، نفخ های شکمی با دلائل ناشناخته هستند.
- پیگیری وضعیت عملکرد پانکراس در مواردی مانند پانکراتیت مزمن، دیابت ملیتوس و Cystic fibrosis.
روش انجام تست:
ELISA
نمونه مورد نیاز:
نمونه مدفوع تازه و راندوم
الاستاز پانکراسی یک آنزیم پروتئولیتیک است که توسط پانکراس تولید می شود. این آنزیم در ابتدا به صورت یک پیش آنزیم تولید شده و بعداز طریق آنزیم trypsin در دئودنوم به آنزیم فعال تبدیل می شود. این آنزیم نقش مهمی در هضم پروتئین های غذایی دارد.
نقص در تولید این آنزیم توسط پانکراس، سبب نقص در هضم پروتئین های غذایی شده که در نهایت باعث ایجاد ناراحتی های گوارشی مختلف می شود. نقص تولید الاستاز پانکراس در مواردی مانند التهاب مزمن پانکراس، جراحی های پانکراس، التهاب های حاد پانکراس همراه با نکروز، زcystic fibrosis، سرطان پانکراس، بیماری های التهابی روده ( crohn و کولیت السراتیو)، دیابت، جراحی معده و سندروم زولینگر-الیسون دیده می شود.
اگر نقص الاستاز پانکراس شناسایی و درمان نشود بیمار دچار سوءتغذیه و کاهش وزن شدید می شود. درمان این بیماران از طریق تجویز آنزیم های پانکراسی می باشد.
اندازه گیری الاستاز مدفوعی یک روش مناسب برای ارزیابی نقص الاستاز پانکراسی است. میزان الاستاز پانکراسی موجود در مدفوع بیانگر میزان تولید این آنزیم در پانکراس می باشد. این آنزیم در طول عبور از لوله گوارشی تخریب نشده و مقدار آن در مدفوع می تواند در حدود 6 برابر پانکراس باشد. افرادی که دچار نقص در تولید این آنزیم هستند غلظت پایینی از این آنزیم را در مدفوع خود دارند.
مقادیر مرجع می تواند بر اساس روش و نوع کیت مورد استفاده، متفاوت باشد اما به طور معمول
• Normal: >200 μg elastase/g fecal material
• Moderate pancreatic insufficiency: 100−200 μg elastase/g fecal material
• Severe pancreatic insufficiency: <100 μg elastase/g fecal material
- غلظت الاستاز پانکراسی بیش از 200 میکروگرم در هر گرم از مدفوع به عنوان مقدار طبیعی در نظر گرفته می شود.
- غلظت الاستاز پانکراسی بین 200-100 میکروگرم در هر گرم از مدفوع نشان دهنده نقص متوسط فعالیت اگزوکرینی پانکراس است.
- غلظت الاستاز پانکراسی کمتر از 100 میکروگرم در هر گرم از مدفوع نشان دهنده نقص در فعالیت اگزوکرینی پانکراس می باشد.
- مقادیر نرمال نمی تواند به طور کامل احتمال نقص فعالیت اگزوکرینی پانکراس را رد کند.
- قوام و فرم نمونه مدفوع ممکن است برروی آنالیز تأثیر بگذارد.
- نمونه های مدفوع جمع آوری شده از پوشک نوزادان نمونه قابل قبولی جهت آنالیز نمی باشد.