تشخیص بیماری فون ویلبراند و تمایز انواع آن از یکدیگر و هم چنین تمایز آن از بیماری هموفیلی نوع A.
پیگیری پاسخ به درمان با دسموپرسین (DDAVP) ویا کنستانتره های VWF در بیماران مبتلا به بیماری فون ویلبراند.
نمونه مورد نیاز:
نمونه خون جمع آوری شده در ضدانعقاد سیترات سدیم (پلاسمای سیتراته)
روش انجام آزمایش:
Chromogenic Method
فاکتور فون ویلبراند (VWF) یک گلیکوپروتئین مولتی مر می باشد که برای چسبیدن پلاکت ها به یکدیگر و هم چنین چسبیدن پلاکت ها به دیواره عروق آسیب دیده ضروری می باشد. این فاکتور هم چنین به عنوان ناقل فاکتورVIII انعقادی عمل کرده و سبب پایداری آن می شود.
VWF موجود در گردش خون به دو قسمت مختلف تقسیم می شود:
1- VWF پلاسمایی
2- VWF موجود در پلاکت ها
بطور عمده میزان VWF پلاسمایی بیانگر میزان نشر و آزادسازی این فاکتور توسط سلول های اندوتلیال عروق می باشد.
VWF پلاکتی در حدود 10% کل VWF گردش خون را شامل می شود. این نوع از فاکتور فون ویلبراند که بطور عمده در گرانول های آلفای پلاکت های گردش خون ذخیره می شوند، بیانگر میزان تولید و آزادسازی این فاکتور از مگاکاریوسیت های موجود در مغزاستخوان است.
در اندازه گیری سطح VWF، در واقع مقدار VWF پلاسمایی ارزیابی می شود و VWF پلاکتی مورد اندازه گیری قرار نمی گیرد. عملکرد اصلی VWF از طریق ارزیابی میزان فعالیت VWF پلاسمایی سنجیده می شود.
بیماران مبتلا به نوع 3 بیماری فون ویلبراند (VWD) کاهش شدید مقدار VWF را در پلاسما و پلاکت نشان می دهند. علاوه بر کاهش مقدار، میزان فعالیت پلاسمایی این فاکتور نیز بسیار کاهش یافته و غیرقابل اندازه گیری می شود.
بیماران مبتلا به نوع 2A و 2B از بیماری فون ویلبراند ممکن است مقدار VWF پلاسمایی طبیعی و یا کاهش یافته داشته باشند، امّا بررسی فعالیت این فاکتور کاهش فعالیت را نشان می دهد که با کاهش مولتی مرهای با وزن مولکولی بالا همراه است.
بیماران مبتلا به نوع 2M و 2N بیماری VWD از لحاظ مقدار فاکتور VWF، مقادیر طبیعی دارند.
اما در نوع 2M کاهش تمایل برای اتصال به گیرنده های پلاکتی وجود دارد و در نوع 2N کاهش تمایل برای اتصال به فاکتور VIII وجود دارد که این حالت سبب کاهش نیمه عمر فاکتور VIII می شود.
بیماران مبتلا به نوع 1 این بیماری کاهش مختصری در مقدار VWF و هم چنین فعالیت این فاکتور نشان می دهند.
اندازه گیری فعالیت این فاکتور وقتی که در کنار اندازه گیری مقدار فاکتور VWF و هم چنین ارزیابی فعالیت فاکتور VIIIانعقادی باشد، اطلاعات مفیدتری جهت تشخیص بیماری دراختیار قرار می دهد.
مقادیر مرجع:
مقدار طبیعی فعالیت این فاکتور بین 55 تا 200 درصد می باشد.
نوزادان تازه متولد شده ممکن است مقادیر بالاتری از فعالیت فاکتور را نشان دهند که ممکن است پس از 90 روز به اندازه بالغین برسد.
نوزادان تازه متولد شده زودرس که در هفته 30 تا 36 به دنیا آمده اند ممکن است سطوح بالایی از فعالیت فاکتور را نشان دهند که 180 روز پس از تولد ممکن است به حد بالغین برسد.
فعالیت VWF همزمان با کاهش مقدار VWF کاهش پیدا می کند. به استثنای نوع 2A و 2B و 2M از بیماری VWD و برخی از موارد اکتسابی بیماری که ممکن است فعالیت VWF نسبت به مقدار این فاکتور کاهش نشان دهد.
از موارد اکتسابی که با کاهش فعالیت VWF همراه است می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- منوکلونال گاماپاتی
2- اختلالات لنفوپرولیفراتیو
3- بیماری های خودایمنی
4- هیپوتیروئیدیسم
در مواردی مانند حاملگی، استفاده از استروژن، التهاب حاد و مزمن، ورزش، استرس، بیماری های کبدی، پورپورای ترومبوسیتوپنیک ترومبوتیک (TTP) و سندروم همولیتیک اورمیک (HUS) ممکن است افزایش فعالیت VWFمشاهده شود که این موارد می تواند سبب عدم تشخیص موارد خفیف کاهش فعالیت VWF شود.
افراد با گروه خونی O ممکن است سطوح پایین تری از فعالیت فاکتور VWF را نسبت به سایر افراد با گروه های خونی دیگر از خود نشان دهند.
به نظر می رسد که افراد طبیعی با گروه خونی O ممکن است فعالیت VWF در حدود 40-50 درصد داشته باشد.
اندازه گیری فعالیت VWF به تنهایی دارای ارزش تشخیصی محدودی است.
جهت تشخیص بیماری فون ویلبراند بایستی مجموعه ای از تست ها درکنار علائم بالینی مورد تفسیر قرار بگیرند.
این آزمایش بایستی حتماً درکنار اندازه گیری مقدار VWF و هم چنین ارزیابی فعالیت فاکتور VIII انعقادی انجام شود.
نتایج آزمایش ممکن است تحت تأثیرموارد زیر قرار بگیرد:
هپارین: ممکن است نتایج را بصورت کاذب بالاتر نشان دهد.
هموگلوبین کمتر از 7 gr/dl: ممکن است نتایج را بصورت کاذب پایین تر نشان دهد.
بیلی روبین ˂ 4.2 mg/dl: ممکن است نتایج را بصورت کاذب پایین تر نشان دهد.
تری گلیسیرید ˂ :1020 mg/dl ممکن است نتایج را بصورت کاذب پایین تر نشان دهد.
فاکتور روماتوئید ˂ :200 Iu/mlممکن است نتایج را بصورت کاذب بالاتر نشان دهد.
1. Montgomery RR: Structure and function of von Willebrand factor. In: Colman RW, Hirsh J, Marder VJ, et al, eds. Hemostasis and Thrombosis: Basic Principles and Clinical Practice. 4th ed. Lippincott Williams and Wilkins; 2001:249-274.
2. Sadler JE, Lillicrap DL: von Willebrand disease: diagnosis, classification, and treatment. In: Marder VJ, Aird WC, Bennett JS, Schulman S, White II GC, eds. Hemostasis and Thrombosis: Basic Principles and Clinical Practice. 6th ed. Lippincott Williams and Wilkins; 2013:670-683.
3. Tefferi A, Nichols WL: Acquired von Willebrand's disease: concise review of occurrence, diagnosis, pathogenesis and treatment. Am J Med. 1997;103:536-540.
4. Salem RO, Van Cott EM: A new automated screening assay for the diagnosis of von Willebrand Disease. Am J Clin Pathol. 2007 May;127(5):730-735.