Calcitonin

اطلاعات بالینی:
کلسی تونین یک هورمون پلی پپتیدی است که توسط سلولهای پارافولیکولار غده تیروئید ترشح می شود. ( به این سلول ها، سلولهای Calcitonin یا سلولهای C نیز گفته می شود). عملکرد اصلی کلسی تونین مهار بازجذب استخوان از طریق تنظیم تعداد و عملکرد سلولهای استئوکلاست می باشد.
کلسی تونین در پاسخ به افزایش کلسیم سرمی ترشح می شود و باعث کاهش سطح کلسیم بدن و افزایش دفع آن می شود.
در مقایسه با هورمون پاراتیروئید و ویتامین D، نقش کلسی تونین در تنظیم کلسیم در سرم بسیار کم می باشد. بنابراین اندازه گیری کلسی تونین سرم در تشخیص اختلالات هموستاز کلسیم کاربردی ندارد.
تومورهای بدخیم سلولهای پارافولیکولار تیروئید (کارسینومای مدولای تیروئید) به طور معمول سطوح بالایی از کلسی تونین تولید می کنند. این تومورها شیوع بالایی ندارند و درحدود 5% ازکل تومورهای تیروئید را شامل می شوند. درحدود 25% از این موارد بصورت خانوادگی بروز می کند.
غلظت کلسی تونین سرمی در کودکان بالا می باشد و پس از آن به سرعت شروع به کاهش می کند و از دوران بچگی تا دوران بلوغ مقادیر آن تقریباً ثابت باقی می ماند. بطورکلی غلظت سرمی کلسی تونین در مردان به دلیل بیشتر بودن توده سلولهای C، بیشتر از زنان می باشد. غلظت سرمی کلسی تونین ممکن است در بیماران با نارسایی مزمن کلیوی، هایپرپاراتیروئیدیسم، لوسمی، اختلالات میلوپرولیفراتیو، سندرم زولینگر- السیون، تیروئیدیت اتوایمیون، سرطان ریه، سرطان پستان و پروستات، ماستوسیتوزیس و تومورهای نورواندوکرین بویژه تومور سلولهای جزیره ای افزایش داشته باشد.
 

مقادیر طبیعی بسته به روش و کیت های مختلف مورد استفاده ممکن است متفاوت باشد.
Males: 2.0 - 10.9 pg/mL
Females: 1.1 - 7.4 pg/mL
 

تفسیر نتایج:
اگرچه اکثر بیماران با تومور مدولای تیروئیدِ تک گیر دارای مقادیر بالایی از کلسی تونین در سرم می باشند، 30% از موارد خانوادگی این تومور و نئوپلازی اندوکرین چندگانه نوع II دارای مقادیر طبیعی از Calcitonin می باشند.
در بیمارانی که با عمل جراحی تومورِ سلولهای مدولای تیروئید آن ها برداشته شده است، مقادیر سرمی کلسی تونین پس از یک دوره کوتاه مدت تا چند هفته به شدت کاهش می یابد و غیرقابل اندازه گیری می شود. بالا بودن مقادیر کلسی تونین پس از برداشتن تومور نشان دهندۀ درمان نامناسب می باشد. این موارد می تواند ناشی از درگیری غده لنفاوی نزدیک به محل تومور و یا متاستاز تومور به سایر نواحی بدن باشد. در چنین مواردی استفاده از تکنیک های عکس برداری برای پیگیری های بیشتر توصیه می شود.
افزایش سطح سرمی کلسی تونین پس از ناپدید شدن آن به دنبال جراحی، نشان دهندۀ عود مجدد و یا گسترش بیماری می باشد و نیاز به پیگیری های بیشتر دارد.
 

هشدارها:
- افزایش کاذب کلسی تونین سرمی ممکن است در افرادی که دارای آنتی بادی ضد موشی و یا آنتی بادی هتروفیل در سرم هستند، مشاهده شود.
- مقادیر به دست آمده با روش ها و کیت های مختلف ممکن است با یکدیگر متفاوت باشد.
- نتایج این آزمایش نمی تواند به عنوان یک شاهد قطعی برای حضور یا عدم حضور بیماری بدخیم مورد استفاده قرار بگیرد.
 

منابع:
1.    Wells SA Jr, Asa SL, Dralle H, et al: Revised American Thyroid Association guidelines for the management of medullary thyroid carcinoma. Thyroid. 2015 Jun;25(6):567-610.

2.    Griebeler ML, Gharib H, Thompson GB: Medullary thyroid carcinoma. Endocr Pract. 2013 Jul-Aug;19(4):703-711.

3.    Richards ML: Familial syndromes associated with thyroid cancer in the era of personalized medicine. Thyroid. 2010 Jul;20(7):707-713.