Ammonia (آمونیاک)

آمونیاک ماده زائد کاتابولیسم پروتئین است که به طور بالقوه برای سیستم عصبی مرکزی سمی است. افزایش آمونیاک پلاسما ممکن است نشان دهنده انسفالوپاتی کبدی ، کمای کبدی در مراحل انتهایی سیروز کبدی ، نارسایی کبدی ، نکروز حاد و تحت حاد کبدی و سندرم ری باشد. هیپرآمونمی همچنین ممکن است با افزایش مصرف پروتئین در رژیم غذایی مشاهده شود.
علت اصلی هیپرآمونمی در نوزادان شامل کمبود ارثی آنزیم های چرخه اوره ، اختلالات متابولیکی ارثی اسیدهای آلی و آمینو اسیدهای لیزین و اورنیتین و بیماری شدید کبدی است.

بسته به نوع کیت و روش انجام آزمایش مقادیر نرمال ممکن است متفاوت باشد.
برای تمام سنین و جنس ها : < =30 mcmol/L

غلظت آمونیاک پلاسما ارتباط خوبی با میزان انسفالوپاتی کبدی ندارد. با افزایش مصرف پروتئین در رژیم غذایی نیز ممکن است غلظت آمونیاک افزایش یابد. غلظت آمونیاک پلاسما در نوزادان کمتر از یک هفته در مقایسه با بزرگسالان بالاتر است و مقادیر کمتر یا مساوی با 82 میکرومول در لیتر مشاهده شده است.

نمونه ها باید بلافاصله پس از جمع آوری روی یخ قرار گیرند ، در دمای یخچال سانتریفیوژ شوند و پلاسما تا زمان انجام آزمایش روی یخ نگهداری شود.
انتقال مناسب نمونه بسیار مهم است. در صورت عدم رعایت دقیق دستورالعمل های حمل و نقل و فرآوری ، ممکن است افزایش کاذب آمونیاک رخ دهد.

1. Madigan T, Block DR, Carey WA, et al: Proposed plasma ammonia reference intervals in a reference group of hospitalized term and preterm neonates. J App Lab Med. 2020 Mar 1;5(2):363-369
2. Rosenberg W: Liver disease. In: Rifai N, Horvath AR, Wittwer CT, eds. Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics. 6th ed. Elsevier; 2018:1348-1397